Hooggevoeligheid, ik noem het liever fijngevoeligheid, omdat het uitgaat van de kwaliteiten van gevoelig zijn, is een karaktereigenschap die bij 15-20% van de mensen voorkomt. Het zenuwstelsel is extra gevoelig voor zowel interne als externe prikkels en is zich hiermee heel bewust van alles wat er binnenkomt. Het reageert hier snel op en is hiermee gevoeliger voor zowel interne overprikkeling als externe overprikkeling.

FIJNgevoelig

Een fijngevoelig kind neemt hierdoor veel details en subtiele veranderingen waar. Dit kind heeft oog voor detail, ziet snel mogelijkheden, risico’s en verbanden. Ziet alles in zijn geheel waardoor hij of zij in staat is te reflecteren voordat er wordt gehandeld, is creatief en bedenkt oplossingen die niemand anders kan bedenken. Ook heeft een gevoelig kind een sterk empathisch vermogen en kan vaak goed inschatten wat een ander en/of situatie nodig heeft. Dit kind leeft puur en geniet intens van alles wat hij of zij beleeft.

Diepgaande informatieverwerking

Ook de informatieverwerking in de hersenen verloopt anders dan bij een persoon die minder gevoelig is. De informatie komt ongefilterd binnen waardoor er ook meer informatie verwerkt dient te worden dan bij een minder gevoelig kind. Door al deze prikkels kunnen fijngevoelige kinderen sneller overweldigd raken.

De grondlegster van de term HSP (Highly Sensitive Person) Elain Aron maakte in de jaren ’90 onderscheidt in 4 kenmerken:
1) Sensorische gevoeligheid, denk aan gevoeligheid voor licht, geluid, temperatuur, smaak, prikkende labeltjes in kleding of andere zintuiglijke prikkels
2) Emotionele intensiteit, denk aan het aanvoelen van sfeer en de gemoedstoestand en/of emoties van anderen, het empathische vermogen en het intenser ervaren van emoties
3) Diepgaande informatieverwerking, een fijngevoelig kind denkt langer en dieper ergens over na, ziet snel mogelijkheden, verbanden en risico’s doordat ze denken in het geheel
4) Snellere overprikkeling (of onderprikkeling), doordat informatie ongefilterd binnen komt moet er meer verwerkt worden dan bij een minder gevoelig kind. Dit kan leiden tot stress als je hier niet goed mee weet om te gaan.

Professor Elke van Hoof deed later verder onderzoek. Zij stelde vast dat de diepgaande informatieverwerking het enige essentiële kenmerk is van fijngevoeligheid. De overige kenmerken zijn eigenschappen die mogelijk ontstaan als gevolg van deze gevoeligheid.

Als je dit leest, vraag je je wellicht af: ‘Maar wat betekent dit dan eigenlijk?’
In het kort zou je kunnen zeggen dat een gevoelig kind die alle binnenkomende informatie goed kan verwerken, geen last hoeft te ervaren van zijn gevoeligheid. Hiermee heeft hij dus geen last van sensorische gevoeligheid, emotionele intensiteit (denk bv. aan boze uitspattingen) of van overprikkeling.

Gevoeligheid als last

‘Maar waarom zijn er dan toch zoveel kinderen en ouders die wel last ervaren van hun gevoeligheid?’ Gevoeligheid wordt als een last ervaren als een kind zichzelf nog onvoldoende kent. Of moeite heeft bij zichzelf te blijven in de ‘snelle’ en drukke wereld vol met verwachtingen, meningen en oordelen van anderen. Vaak weten volwassenen, laat staan kinderen, nog niet goed wat hun talenten en valkuilen zijn, willen ze erg graag zijn zoals anderen en leven ze niet vanuit hun eigen behoefte. Begrijpelijk. Een kind is in de groei en is volop in ontwikkeling, zo ook de hersenen. De focus ligt hierdoor vaak op gedrag zoals emotionaliteit en overprikkeling.

Overprikkeling

De snellere overprikkeling is een veel gehoord probleem bij gevoelige kinderen. We spreken dan vaak over externe overprikkeling. Denk hierbij aan gevoeligheid voor licht, geluid, temperatuur, smaak en/of andere zintuiglijke prikkels. Overprikkeling wordt nog wel eens gelijkgesteld aan hooggevoeligheid, maar dit is dus niet juist! Over de invloed van interne overprikkeling is nog niet altijd veel bekend.

Interne overprikkeling

Interne overprikkeling is een toestand van stress in je lichaam die ontstaat door prikkels van binnenuit. Voorbeelden van interne prikkels zijn: sociaal-emotionele stress, prestatiedruk, maar ook ziek zijn, medicatie, ‘verkeerde’ voeding, vaccinatiebelasting, een mineralen tekort of een verstoorde darmflora.

Deze overprikkeling is soms zichtbaar, denk bv. aan eczeem. Maar vaak is het ook niet zichtbaar. Toch voelt een gevoelig kind wel dat het systeem verstoord is, denk aan bv. allergieën en/of intoleranties. Mogelijk heeft hij vaak last van buikpijn en hoofdpijn, is hij snel vermoeid en/of is hij emotioneel niet in balans. Een interne overprikkeling kan de ontwikkeling doen stagneren.

Hersen-darmverbinding

Wist je dat er een hersen-darmverbinding is? Ook wel de hersen-darm as genoemd. Deze term duidt aan dat de darm en het brein voortdurend in beide richtingen met elkaar communiceren. Dit betekent dat als de darmflora verstoord is en/of je kind buikpijn heeft, dit direct invloed heeft op de hersenfunctie en dus de prikkelverwerking. Andersom geldt hetzelfde, als je kind veel stress ervaart zal het vaak ook last hebben van zijn buik. Een combinatie van buikpijn en hoofdpijn bij je kind kan wijzen op een verstoorde darmflora.

Mijn kind zit niet lekker in zijn vel

Het feit dat de buik en het hoofd zo direct invloed op elkaar uitoefenen vind ik mateloos interessant. Als Nieuwetijds Kindercoach werk ik met fijngevoelige kinderen waarbij in veel gevallen een hulpvraag ligt. De uitingsvorm ligt vaak in het gedrag. Vaak geven ouders aan niet goed te weten hoe ze hun kind kunnen helpen. ‘Mijn kind zit duidelijk niet lekker in zijn vel’. Ze hebben vaak al van alles geprobeerd zonder het gewenste resultaat. Ook ik als ouder liep met dezelfde vragen rond. Ik voelde me machteloos, verdrietig, soms bang of boos.

Voorbeeld uit de praktijk

Mijn dochter had een erg moeizame ontlasting, was erg angstig en had veel boze buien zodra ze uit school kwam. Terwijl ze op school een ‘perfecte’ leerling was. Ze klaagde veel over buikpijn.

Via de huisarts kwamen we bij een therapeut gespecialiseerd in sensorische integratie om de paniek die ontstond rondom de dagelijkse handelingen, zoals tanden poetsen en haren kammen af te helpen. Ook kwamen we bij een kinderarts voor haar buikpijn, daar werd lactose- en glutenallergie uitgesloten. We kregen zakjes om de ontlasting zacht te krijgen. Vervolgens kregen we hulp van een pedagogisch medewerker die ons adviezen gaf hoe we onze dochter op de toilet konden laten poepen. Want zij deed dit nog steeds in de luier terwijl ze allang zindelijk was. Deze hulp was heel erg fijn, maar loste niet alle problemen op. Inmiddels poepte ze op dagelijks op de toilet, maar zonder de zakjes stagneerde dit weer. En de buikpijn was ook niet volledig opgelost. Doordat we in het ziekenhuis ‘klaar’ waren, er was immers niks meer wat ze konden betekenen, zochten we verder naar passende hulp. Dit vonden we bij een complementair therapeut, een natuurgeneeskundige, die interne overprikkeling in kaart bracht.

Een kind als geheel

We kwamen erachter dat ze intern erg belast was. Ze had overgevoeligheden voor tarwe, gerst, rogge en haver. Ook zuivel bleek ze moeilijk te kunnen verdragen, net als (melk)suikers en cacao. Er was een candida belasting (schimmel) die samenhing met de suiker. Logisch dat ze buikpijn klachten en ontlastingsproblemen had. En daarbij ook in gedrag ‘wiebelig’ was. Alle tijd en energie die we er al in gestoken hadden, was niet voor niks geweest. We waren al ontzettend goed op weg. Het was alleen (nog) niet voldoende om het volledige probleem op te lossen.

Nadat we dit wisten hadden we een totaalbeeld gekregen van haar situatie. Als haar darmflora niet in orde is, zal zij mentaal ook meer uit balans zijn en andersom. Op het moment dat ze stress ervaart zal haar buikpijn wellicht ook weer gaan toenemen. We zagen nu heel duidelijk het belang van een gezonde interne huishouding. Wat een eye-opener!

Holistische visie

Zo was mijn dochter onbedoeld mijn grote inspiratiebron. Als Nieuwetijds Kindercoach richt ik me op fijngevoelige kinderen die moeilijkheden ervaren rondom hun hooggevoeligheid. De opgedane kennis wilde ik heel graag integreren in mijn werkwijze als coach en zo is mijn holistische visie ontstaan.

Ik zie een kind in zijn geheel. Daarbij geloof ik dat een fijngevoelig kind in balans is en in zijn kracht staat, als zowel lichaam en geest (en ziel) in balans zijn. Ik wil een optimaal effect van behandelen bereiken door het kind als totaal te zien en te begeleiden. Door zowel zijn interne als externe in beeld te brengen. Voor mij is dit de enige manier waarop ik een passend traject kan aanbieden waarbij het kind gezien wordt in alle facetten. Om dit te kunnen bewerkstelligen besteed ik een deel van mijn intake uit aan mijn maatje Joyce, van Bioresonantie praktijk de Vlinder, die de interne belasting in kaart brengt. De bevindingen van mijn intake en die van Joyce vormen samen de basis van een advies/begeleiding op maat.

Hierbij is het mijn missie om een bijdrage te leveren aan gezondheid en streef ik ernaar om het beste bij een kind naar boven te halen. Want een stralend kind staat in de kracht van zijn leven!